Sorarsın: “Sen ne yapacaksın? “diye.
Birisi çıkar: “Şunu da yapacağım, bunu da yapacağım, şöyle de yapacağım, böyle de yapacağım, ..."diye uzun uzun anlatır.
Birisi de çıkar: “Ne yapacağımıza, konunun ilgilileri ve alanın yetkinleriyle birlikte karar vereceğiz. “der.
Nasıl karar verdiğimiz, nasıl yönettiğimizdir.
Yönetim, karar verme süreci değil midir?
En küçük toplum birimi olan ailede bile anne, baba, dede, ... her şeye tek başına ya da yalnız evlatlardan biriyle karar verse nasıl olur; aile bireylerinin en geniş katılımıyla karar verilse nasıl olur?
Katılımcı kararların benimsenmesi ve uygulanması kolaydır. Çünkü karar sürecine katılanlar kararları sahiplenir.
Katılımcı kararların uygulanması sürecinde yardımlaşma ve iş birliği olacağından yakınlaştırır, bağları güçlendirir ve aile bütünlüğünü korur.
Katılımcı kararların sonucunda elde edilecek başarı ve onun mutluluğu paylaşılır. Bu da aile bireyleri arasında muhabbeti arttırır. Başarısızlık durumunda da sorumluluk paylaşılır. Özeleştiri mümkün olur. Kimse kimseyi suçlamaz. Kişilerden çok süreçler sorgulanır.
Katılımcı kararlar, yaygın ve kalıcı huzursuzluk üretmez.
Çekirdek ailelerde bile, çocukların kendileriyle ve aileyle ilgili kararlara çocukların katılımının eğitsel, sosyal ve duygusal yararları saymakla bitmez.
Aile aynı zamanda bir eğitim kurumudur. Çocuklar, o eğitim kurumunda öğrendiklerini içinde yaşadıkları topluma ve gelecekte kendi kuracakları ailelere de taşıyacaklardır.
Katılımcı yöntemle karar almak zaman alır. O zaman, yöntemin zayıflığı değil, gücüdür. Çünkü kararları güçlendirir.
Tekil, dayatmacı kararlar bunların tam tersi sonuçlar üretme potansiyeli taşır.
Tekil kararlar eleştiriye çok açıktır; benimsenmesi ve sahiplenilmesi zayıftır.
Tekil kararların başarısı paylaşılamayacağı gibi başarısızlığı durumunda da sorumluluğu paylaşmak mümkün olmaz. O nedenle başarı olasılığı daha zayıftır.
Sahiplenilmeyen kararların huzursuzluk üretme potansiyeli yüksektir.
Bu durumu, aileden başlayarak her toplum düzeyine genellemek mümkündür.
Çağdaş toplum belki de karar süreçlerine en geniş katılımı sağlayabilen, uygulama süreçlerini ve sonuçlarını ilgililerine açık tutan toplumdur.
Ramazan Yılmaz