Bazı özelliklerimiz genetik olarak taşınır. Genetik olarak taşınmayan birçok özellik öğrenme ile
edinilir. Bunun için en önemli uygulama eğitimdir. Öncelikle aileden başlayan eğitim okul ortamında
da devam etmelidir.
Demokrasi değerleri, saygı, hoşgörü, sorumluluk, dürüstlük, öz disiplin, adalet, özgürlük ve insan
hakları gibi değerler doğuştan gelen insani değerler değildir. Bunlar öğrenilir ve eğitimle gelişirler. Bu
nedenle yukarıda saydığımız değerler açık ve net bir şekilde okuma yazma öğretildiği gibi
Demokrasi eğitiminin temeli ailede başlar. Eğitim aile ortamında başladığı için çocuk evde gördüğü
davranışları okul ortamında gördüğü eğitimle bağdaştıramaz ise ikilemde kalıp bocalamaktadır. Bu
değerlerin eğitimi okul müfredatının bir parçası olması gerekir. Ama bu değerleri planlamak ve
uygulamak tartışmalı ve zordur. Çünkü yapılacak en küçük planlama hatalarının büyük sosyal
sonuçları olacaktır. Birinci kademe eğitiminde başlayacak ve her kademede devam edecek demokrasi
ve değerler eğitimi çabaların olumlu sonuçlanmasında hayati öneme sahiptir.
En güçlü demokrasiler bile kendi anlayış ve demokratik uygulamaların devamı için bilginin teşvik
edilmesi, genç nesillerin eğitiminin sağlıklı kılınması için çalışılmaktadır. Demokratik vatandaşlar ve
yetkin nesiller hazırlamak için en etkili yol, bu değerlere ve demokrasiye bilişsel, davranışsal ve
duygusal açıdan yaklaşmak, planlı ve gelişimsel olarak uygun şekillerde uygulanan güçlü bir müfredat
Müfredatın içeriği dikkatli bir şekilde demokrasiyi anlamak için gerekli kavram ve bilgileri içerecek
şekilde olmalıdır. Kavram ve diğer bilgi parçalarını ezberletmek çocuk ve ergenlerin olayı
kavramaları için yeterli değildir. Müfredat, demokrasinin ne olduğunu, nasıl örgütlendiğini, onun
tarihini, siyasetini iyi anlatmalı, diğer değerlerle entegre olmalı ve çok pratik bir bakış açısı
Tüm eğitim faaliyetlerinin planlı ve gelişimselliğe uygun şekilde uygulanmasını ve böylece insani
kalkınma prensipleri doğrultusunda müfredatın geliştirilmesi ve uygulanmasına rehberlik etmelidir.
Dersler ve örneklemelerle bilginin çok somut yollarla öğretilebileceği unutulmamalıdır.
Okullarda öğretmenler grup ve bireysel çalışma gerektiren tartışmaları, diyalogları, konuşmaları ve
projeleri vurgulamalı ve uygulamalıdır. Deneyimsel öğrenme ve iş birliği içinde öğrenme, edinilen
bilgilerin pekiştirilmesi için hayati derecede önemlidir. Ayrıca edebi yöntemler ve geniş çaplı
karşılaştırmalarda eğitimde kullanılabilecek diğer yöntemlerdir. Tüm bu teknikler, bireysel ihtiyaçlara
cevap verebilmeli, gruplar halinde çalışırken diğerlerini dinlemek ve görüşlerine saygı duymalarını
sağlamak, kör noktaları zamanında açıklamak gerekmektedir.
İyi bir demokrasi ve değerler eğitimi için okul örgütü, demokratik yapıların yansıtıcısı olmalıdır.
Öğrenciler okullarda demokratik yapıların sağlıklı olduğunu, onların aileleri dışında bir ilişki
geliştirmesinde ilk kurum olarak iyi örnek teşkil etmesi gerekmektedir. Okulların yapısı, öğrencileri
dinlemeli ve okul toplumunun tüm üyelerini etkileyen kararlara gerçek anlamda dahil etmelidirler.
Çalışanlarının mesleki gelişimi süreç boyu desteklenmeli, tüm süreçlerin demokratik vatandaşlar ve
yetkin nesiller yetiştirmek adına düzenlenmesi gerekmektedir. Yukarıda açıklanan içerikleri ve
uygulamaları destekleyen öğretim materyallerinin geliştirilmesi, sınıflarda yer alacak çalışmaları
desteklemek için elzemdir.
Demokrasi eğitimi zaten dünya çapında birçok ülkede bir gerçekliktir. İyi bir planlama ve uygulama
olmadan, gerekli durumlarda aile eğitimi yapmadan başarının gelmeyeceğini herkes bilip görebilir.
Geleceğimizi emin ellere teslim edebilmek için eğitimi öncelikli hale getirmeliyiz. Bunun içinde
herkese görev düşmektedir.
Eğitimin yapamayacağı hiçbir şey yoktur. Hiçbir şey onun etki alanının dışında kalamaz. Kötü
ahlakları iyiye çevirebilir; kötü ilkeleri yıkar ve yerine yenilerini koyar; insanları melekler seviyesine
çıkarabilir. (Mark Twain)