MÜDÜR NÖBETÇİ ÖĞRETMEN KURALLARINI TEK BAŞINA BELİRLEYEMEZ ÖĞRETMENLER KURULUNDA ÖĞRETMENLERLE BİRLİKTE BELİRLENİR

Lider Eğitimci Yazarlar Derneği Başkanı Sedat DEGER, mevzuata dayalı kaleme aldığı yazısında nöbette uyulması gereken kuralların müdürün tek başına belirlenemeyeceğini aksine öğretmenler kurulunda öğretmenlerle birlikte oy çokluğu ile karar doğrultusunda belirleneceğini belirtti ve okul yöneticilerini uyardı.

Bazı Okul müdürleri ne yazık ki değişen mevzuat hükümleri doğrultusunda kendilerini yenileyememekte ya da mevzuattan bihaber okulu yönetmektedirler. Bu yüzden birçok okulda müdürler mevzuata aykırı iş ve işlemlere sebep olabilmektedirler. Bunlardan biri de “nöbetçi öğretmen kuralları” yani bir diğer deyişle “nöbet talimatnamesi” olarak karşımıza geliyor. Çünkü mevzuatta aksi olmasına rağmen okul müdürleri nöbete uyulması gereken kurallarını hiçbir okuldaki paydaşına sormadan daha doğrusu öğretmenler kurulunda öğretmenlerce beraber oy çokluğuyla karar almak yerine kendisi hazırlayarak öğretmenlere tebliğ etmekte ya da panoya asmaktadır. Fakat açıp mevzuata baksa yaptığı işin aslında yanlış olduğunu rahatlıkla da görecektir.Zaten unutulmamalıdır ki her okul kendi çevresiyle güvenlik ihtiyacı ve gereksinimleri farklıdır.O yüzden her okula genel geçer nöbet kuralları uygulanamaz uygulanmamalıdır da.Kaldı ki bazı okul müdürleri de nöbet kurallarını internetten kes kopyala yapıştır yöntemiyle hazırlamaktadır.Bu,okula yapılabilecek en büyük kötülük olur,okulundaki öğretmenlerin de fikri alınarak nöbet kurallarının belirlenmesi varken internetten yada başka yerlerden hazır alınıp belirlenmesi o okulun nöbet ihtiyacını nereye kadar giderebilir ki? Nöbette yaşanılabilecek sıkıntıları en aza indirgeyebilmek için de mevzuatta yazdığı gibi her okul kendine göre belirlemelidir.Tabi ki de nöbeti bizzat tutan yani evrak memuru gibi sadece evrak işlerini yapan okul yöneticilerinden ziyade nöbet tutarak okulundaki nöbette ihtiyaç duyulan hususları yaşayan ve gören öğretmenlerin söz sahibi olması gayet normal ve bir ihtiyaçtı.Mevzuatın da öğretmenlerce birlikte karar alınması üzerine düzenlenmesi yerinde olmuştur.

Amir konumundaki yöneticiler 657 sayılı devlet memurları kanunun 10. maddesi 3. ve devamı cümlesindeki “Amirlik yetkisini kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır. Amir, maiyetindeki memurlara kanunlara aykırı emir veremez ve maiyetindeki memurdan hususi bir menfaat temin edecek bir talepte bulunamaz, hediyesini kabul edemez ve borç alamaz.” hükmüne göre yapacağı işleri ancak ve ancak mevzuatta (yasa,kanun,yönetmelik,genelge…) yazılı olarak kendisine emredilen ve verilen yetkilere göre hareket etmek zorundadır.O yüzden mevzuatta düzenleyici olarak bulunan hüküm ne ise ona riayet etmek zorundadır.Aksi takdirde kanunlara aykırı hareket etmiş olur devletin kendisine vermiş olduğu sınırın dışına çıkmış olur yani devlet kültürüne aykırı hareket etmiş olur.

NÖBET KURALLARI MÜDÜRÜN KAFASINDA DEĞİL ÖĞRETMENLER KURULUNDA BELİRLENİR;

Gelelim nöbet kurallarının mevzuata göre nasıl belirleneceğini.Okul müdürlerinin alıştığı gibi kendi kafasında mı belirleniyor yoksa öğretmenlerle birlikte oybirliğiyle öğretmenler kurulunda mı belirleniyor?

Nöbet kurallarının görüşülerek karara bağlanması da öğretmenler kurulu toplantısının temelini oluşturan gündem maddelerinden biridir. Ayrıca toplantı kararların hepsinde olduğu gibi oy çokluğu ile karar alınması gerekir. Buradaki esas olan üst hukuki norm olan yönetmelik ve kanunlarımıza aykırı kararların alınmamasıdır.

Eski yönetmeliğe göre nöbet kuralları sadece okul müdürünün hazırladığı çizelgeye göre iken yeni yönetmelikte ise tüm öğretmenlerce görüşülür;

Nöbet Kurallarının belirlenmesinde eski yönetmelik ile yeni yönetmelikteki haline bakacak olursak yeni halinde önceki yönetmelikteki sadece okul müdürünün hazırlayacağı çizelgenin aksine artık öğretmenler kurulunda tüm öğretmenlerce hep birlikte görüşüleceği açık bir şekilde anlaşılacaktır.Şöyle ki;

Not: Ortaöğretim ve İlköğretim kurumları yönetmeliğinde öğretmenler kurulu ile nöbet esasları benzer doğrultuda hüküm altına alındığından eski yönetmelik olarak sadece ilköğretim kurumları yönetmeliğini gösteriyorum.

Eski Yönetmelik: MADDE 71 – (Değişik:RG-02/05/2006-26156) bulunan “Okulun bina ve tesisleri ile öğrenci mevcudu, yatılı-gündüzlü, normal veya ikili öğretim gibi durumları göz önünde bulundurularak okul müdürlüğünce düzenlenen nöbet çizelgesine göre öğretmenlerin, normal öğretim yapan okullarda gün süresince, ikili öğretim yapan okullarda ise kendi devresinde nöbet tutmaları sağlanır…” hükmünden de anlaşılacağı üzere nöbet çizelgesi okul müdürünce hazırlandığı öğretmenlerin katılımı ile ilgili herhangi bir hususa yer verilmemiştir.

Yeni Yönetmelik: (1) 26 Temmuz 2014 CUMARTESİ günü yürürlüğe giren MEB Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin “Müdür yardımcısı ve öğretmenlerin nöbet görevi” başlıklı 44. maddesinin 10. fıkrasında  “Nöbetlerde uyulması gereken esaslar öğretmenler kurulunda görüşülerek okul yönetimince nöbetçi öğretmen görev talimatnamesi hazırlanır. Bu talimatname, öğretmenlere yazılı olarak duyurulur.” hükmü ile (2) 7 Eylül 2013  CUMARTESİ günü yürürlüğe giren yeni MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 91. maddesinin e fıkrasında “Nöbetlerde uyulması gereken esaslar öğretmenler kurulunda görüşülür ve okul yönetimince öğretmenlere yazılı olarak duyurulur.”hükümleri bulunmaktadır

Eski ve yeni yönetmelikteki hükümleri karşılaştırdığımızda nöbette uyulması gereken esasların öğretmenler kurulunda görüşüleceği eski yönetmelikte bulunmamasına rağmen yeni yönetmeliklerde ise bu şekilde hükme bağlandığı anlaşılmaktadır. Bu hali ile gerek MEB Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde gerek ortaöğretim kurumları yönetmeliğinde “Nöbetlerde uyulması gereken esaslar öğretmenler kurulunda görüşülür ve okul yönetimince öğretmenlere yazılı olarak duyurulur.” hükmünün yeni yürürlüğe koyulan yönetmeliklere eklenmesi nöbet kurallarının sadece müdüre göre karar verilmesi yerine okulda asıl nöbet tutanlar olan tüm öğretmenlerce görüşülüp karara bağlanma hakkını getirmiştir. Doğru olanda buydu zaten.

Öğretmenler Kururlunda Nöbet Esaslarının Görüşülüp Karara Bağlanması Oy Çokluğu İle Olur

Nöbette uyulması gereken esasların öğretmenler kurulunda görüşülmesi esasından dolayı o zaman bakılması gereken yer öğretmenler kurulunun çalışma ve konuların görüşülmesi ile kararın alınma şekli olacaktır.

Şu an yürürlükteki MEB Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin “Öğretmenler kurulu” başlıklı 34. maddesinin 2. fıkrasının c bendinde “Kurul toplantılarında belirtilen görüşler ve alınan kararlar, kurulca seçilen yazman tarafından tutanak altına alınır ve imzalanır. Kararlar oy çokluğuyla alınır ve alınan kararlar, karar defterine yazılarak uygulanmak üzere toplantıya katılamayanlar da dâhil yönetici ve öğretmenler tarafından imzalanarak dosyasında saklanır.” hükmü gereği ve MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 109. maddesinin 4. fıkrasında “Olağanüstü durumlar dışında toplantıların zamanı, yeri ve gündemi bir hafta önceden ilgililere yazılı olarak duyurulur ve gündemin bir örneği öğretmenler odasına asılır. Kararlar oy çokluğuyla alınır ve müdürün onayından sonra uygulamaya konulur.” hükmü gereği öğretmenler kurulunda görüşülmesi gereken konu olan nöbet kuralları kurula katılan öğretmenler ve idarecilerce verilecek oy çokluğu ile görüşülerek karara bağlanır.

Ayrıca Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinde öğretmenler kurulu toplantı esasları daha detaylı işlenmiş olduğundan yine 109. maddesinin 6. fıkrasında “Öğretmenler kurulunda;… o) Nöbet uygulamaları,… ve benzeri konular gündeme alınarak görüşülür” hükmüde mevcuttur.

Kısacası tüm idari işler de olduğu gibi okulların yönetimi ilgili mevzuat ve hükümlerine uygun şekilde yürütülmesi esastır.Yani mevzuatın hükme bağladığı ve ilgili devlet görevlisinden istediği işleyişlere aykırı işlemler yapılamaz.Bu bağlamda Nöbetlerde uyulması gereken esaslar öğretmenler kurulunda görüşülür  hükmü gereği ve öğretmenler kurulunda görüşülmesi esas olan nöbet kuralları kurula katılan öğretmenler ile idarecilerce verilecek oy çokluğu ile görüşülerek karara bağlanır.Diğer yandan bu kurallar alınırken okulun konumu ve ihtiyaçlarına uygun şekilde nöbet talimatnamesi 12.04.2000 tarih ve 479 Milli Eğitim Bakanlığı Nöbet Hizmetleri Özel Talimatından faydalanılır.

Bu yüzden, Nöbette uyulması gereken kurallar, müdür tarafından kendi başına göre kurulda dahi görüşülmeden hazırlayabileceği bir unsur değil aksine mevcut mevzuata göre öğretmenler kurulunda tüm öğretmenlerin de görüşleri alınarak ve oy çokluğu ile karara bağlanabilecek bir unsurdur.Ayrıca şunun da altını çizmekte fayda var; öğretmenler kurulunda nöbet kuralları gündem maddesi belirlenip sözde kalmaması gerekir,bizzat okulun fiziki ve her türlü ihtiyacına uygun şekilde öğretmen ve idarecilerin ortak kararları ile tek tek belirlenmesi gerekir.Yani sözde bir madde olmaktan kurtarıp özde uygulanan bir gündem maddesi olmalıdır.

Saygılar

Sedat DEGER
Lider Eğitimci Yazarlar Derneği Başkanı