Sınav başarısına dayalı eleyici eğitim sistemi, öğrencilerin sadece sınavlarda başarılı olmalarını önemseyen, yaratıcı düşünmeyi ve eleştirel bakmayı teşvik etmeyen bir sistemdir. Bu sistem, öğrencilerin yaratıcı potansiyellerini ortaya çıkarmalarını engellemekte, yeteneklerini köreltmektedir.
Sınav başarısına odaklanan sosyal yaşamdan kopan gençlerin çoktan seçmeli testlerin arasında en güzel en yılları, duyguları, umutları, hayalleri yitip gitmektedir.
Öğrencilerin hayatlarının önüne bir baraj gibi konulan iyi bir lise ya da üniversiteye giriş anahtarı olarak konulan bu sınavlar öğrencilerin okul öğrenimini ikinci plana bırakarak sadece sınava hazırlanmaya başlamalarına neden olmakta, genç yaşlarında çocukları robotlaştırmaktadır.
Öğrencilerin hem sınav stresi ile hem de sınava hazırlanarak bu süreçten başarılı çıkmaya çalışmalarına neden olmaktadır. Öğrencilerin bu süreçte yaşadıkları ruh sağlığı problemleri ise her geçen yıl artış göstermektedir.
Sınava dayalı eğitim sistemi, toplumsal ve politik koşullardan etkilenmektedir. Her yıl değişen müfredat, öğrencilerin eğitim sürekliliğini bozmakta ve öğrenme motivasyonlarını düşürmektedir.
Eğitim sistemi, öğrencilerin yaşam becerisi kazanmalarını değil, sınavlarda başarılı olmalarını önemsemektedir. Bu nedenle okullar, nitelikli eğitimin yanı sıra öğrencilerin yaşam becerisi kazandığı kurumlar olmaktan çıkarak, sınavlardaki başarın kadar değerlisin diyen yapılara dönüşmektedir. Okullar yalnızca sınavlarda başarılı olan öğrencileriyle övünmektedir.
Sınav sistemi, öğrencilerin yaratıcı özelliklerini baskılamaktadır. Öğrencilerden uyumlu, çalışkan, düzenli ve saygılı olmalarını beklemektedir. Oysaki yaratıcı öğrenciler; kurallara uymayan, kendi kurallarını oluşturan, araştıran, sorgulayan, meraklı, heyecanlı, risk alan, engellere karşı mücadele eden özellikleri taşırlar.
Eğitim ve öğretimin kalitesi ancak soran, sorgulayan, farklı kaynaklardan edindiği bilgileri karşılaştırarak en doğruyu bulmaya çalışan, araştıran, bilimsel ölçütlere dayalı çıkarımlar yapabilen; karşılaştığı problemlere çözüm yolları bulabilen, akıl yürüten, üreten gençler yetiştirerek artabilir.
Sınav başarısı aile, okul ve çevre baskısına dönüşmüş durumadır. Bırakın çocuklar eğitilirken çocukluğunu, gençler öğrenirken gençliğini yaşayabilsin!
Alpay CAVLAK
Eğitimci Yazar