Cumhurbaşkanımızın yeni eğitim öğretim yılı başlarken yayınladığı mesajda “eğitim-öğretim konusunda tarihi nitelikte değişimlere hazırlanıyoruz” ifadesi yer aldı. Milli Eğitim Bakanımız, Bakanlığın yol haritasının ortaya konulacağı vizyon belgesini 15 Ekim'de açıklayacaklarını duyurdu. Hem vatandaşlar hem de eğitim camiası heyecanlı. Milli birlik ve beraberlik içinde eğitimdeki sorunların üstesinden gelmeye yönelik bir irade var.
Vizyon belgesi sadece bakanlık için değil milletimiz için bir yol haritası olacak. Bu yol haritasına katkısı olur ümidiyle önümüzdeki dönem içinde yapılması gerektiğini düşündüğüm icraatlardan bazıları…
54-66 ay arası çocukların okullaşma oranı % 100’e çıkarılmalı (İstanbul'da anasınıfı ücreti kahvaltısız aylık 95 TL. Anasınıfları tamamen ücretsiz hale getirilmeli. ). Kontrolsüz şekilde çoğalan gayrı resmi okulöncesi eğitim veren yerler kontrol altına alınmalı. Temel eğitimde, çocuklara çağa uygun günlük yaşam becerileri kazandırmaya yönelik bir program/ders konulmalı. “Din öğretimi” ve “ahlak bilgisi” anlayışı, “din ve ahlak eğitimine” dönüştürülmeli. Din dersleri, vaaz modundan çıkarılmalı. Ahlak eğitiminde, evrensel/toplumsal değerleri benimsemiş ve davranışa dönüştürmüş duyarlı bir nesil yetiştirilmeli. Özel yetenekli (üstün zekâlı ve özel yetenekli) öğrencilerin yetiştirilmesi için her coğrafi bölgede yatılı ve gündüzlü okullar açılmalı. Mesleki eğitimdeki okullaşma oranı % 60’a çıkarılmalı (Buna uygun geçiş sistemi olmalı). Ülke genelinde sektör analizi yapılarak, geleceğe yönelik bir perspektifte ülkenin her bölgesinde meslek liseleri açılmalı (tarım, büyükbaş hayvancılık, küçükbaş hayvancılık, kümes hayvancılığı, balıkçılık, mobilya, otomotiv, inşaat, havacılık… vs). Lise geçiş sisteminde sadece akademik başarının değil öğrencilerin ilgi ve yeteneklerinin dikkate alındığı, öğretmenlerin fikirlerinin de etkin olduğu bir sistem getirilmeli. Halk eğitim merkezlerinin misyonu günümüz toplum ihtiyaçları gözetilerek yeniden oluşturulmalı. Çocuk yetiştirme ve aile içinde eğitimi destekleme konusunda aile eğitimine yönelik kapsayıcı (yüzyüze eğitim, interaktif eğitim, telefonla rehberlik vs) çalışmalar yapılmalı. EBA üzerinden veli eğitimi verilmeli. 8 yılık kesintisiz eğitime göre yapılmış (5 katlı 32 derslikli) okul bina projeleri, ilkokul ve ortaokula uygun şekilde yeniden projelendirilmeli ve okul yapımında yeni projeler uygulanmalı. Okul bahçeleri ek binalarla doldurulmamalı, oyun ve spor alanlarını içerecek şekilde düzenlenmeli. Daha ilkokul düzeyinden başlayarak öğrencilerin bireysel yeteneklerini keşfetmeye ve geliştirmeye yönelik düzenlemeler yapılmalı. Öğretmen yetiştirme ve seçme sistemi yeniden yapılandırılmalı, öğretmen seçiminde öğrencinin fakültedeki başarısı, eğitim uygulamalarındaki performansı, hocalarının/rehber öğretmenlerinin kanaati de dahil edilecek bir sistem oluşturulmalı. Bakanlığın tüm kademelerinde görev yapan personel için (Genel müdür, il müdürü, ilçe müdürü, şube müdürü, okul müdürü, öğretmen) adil ve objektif bir performans değerlendirme sistemi getirilmeli. Yönetim kademelerine geçişte ve terfide liyakata dayalı bir kariyer sistemi oluşturulmalı. Öğretmenlik kariyer basamakları(uzman, başöğretmen) yeniden hayata geçirilmeli. Eğitimde ana aktörün öğretmen olduğu bilinciyle mevcut öğretmenlerin niteliğini artırmak için hizmet içinde yetiştirilmesine yönelik etkin bir sistem oluşturulmalı. Öğretmenlerin etkileşimi ve örnek çalışmaların yaygınlaştırılmasına yönelik Bakanlığa ait sunuculardan portallar oluşturulmalı. Milli Eğitim Akademisi hayata geçirilmeli (30 yılda inşaatı tamamlanıp İçişleri Bakanlığına verilen Hasanoğlan’daki binamız yeniden alınmalı). Yapılacak tüm yeniliklerin alanda izlenmesini sağlayacak ve hataların anında düzeltilmesini sağlayacak bir izleme sistemi getirilmeli. Herkesin kendi adamını yetiştirmesinin ülkemizin geleceği açısından doğuracağı sakınca görülmeli, Kaçak eğitim kurumlarını kontrol altına alacak, özel öğretim kurumlarının denetimi başta olmak üzere 70 bin kurumun rehberlik ve denetimini sağlıklı şekilde yürütebilecek, eğitim sisteminin gelişimine katkı sağlayacak bir teftiş sistemi oluşturulmalı.Yapılması gereken daha çok şey var. Artık eğitimin bir beka meselesi olduğu idrak edildi. Bu sebeple ülkemizin her hanesinde Milli Eğitim Bakanımızın başarılı olması için dua edildiğine inanıyorum. Başta sayın bakanımız olmak üzere tüm MEB yöneticilerine başarılar diliyorum.
Doğan CEYLAN
Maarif Müfettişi/Yönetim Bilimi Uzmanı