Lisans programlarına devam etmekte olan öğrencilerin akademik yıl içinde başarısız oldukları derslerle üst sınıf izlencelerinde yer alan dersleri yaz ayları süresince (yeniden) almalarını sağlayan yaz okulları uygulaması yıllardır sürdürülmektedir. Bu uygulama pek çok adaletsizlik içermektedir.
Söz konusu adaletsizlikler ve olumsuzluklar şöyle sıralanabilir:
1. Yıl içinde başarısız olan öğrencilerden parası olup da yaz okullarına kayıtlananlar ek bir sınav hakkı elde etmekte ve yaz okulu süresince ve sonunda yapılan sınavlarda başarılı olmaları durumunda, başarılı sayılmaktadırlar. Oysa, yaz okuluna kayıtlanamayan öğrenciler hem yaz kursuna devam hakkından hem de, daha da önemlisi, ek bir sınav hakkından yoksun bırakılmaktadır. Başka deyişle, para verene bütünleme sınavı hakkı vardır, ama para vermeyene böyle bir hak verilmemektedir.
2. Öğrenciler yaz okulu sonunda yüzde yüz geçeceklerini düşünmektedirler. Nitekim, bu düşünce pek de yanlış sayılmaz. Yıliçi başarı oranlarıyla yaz okulu başarı oranları karşılaştırıldığında, uçurum düzeyinde farklılıklar görülür.
3. Yıl içinde öğrenci başarısız oluyorsa, bu başarısızlığın faturasını tümüyle öğrenciye çıkarmak doğru değildir. Öğrencilerin başarısızlığının nedenleri bilimsel olarak araştırılmalı ve uygun çözümler geliştirilmeye çalışılmalıdır. Öğrenci, kendinden kaynaklanan nedenlerden ötürü başarısız olabileceği gibi, öğretim elemanlarının yetersizliğinden ya da ilgisizliğinden, materyal eksikliğinden, arkadaşlarından ya da ailesinden kaynaklanan nedenlerden, ekonomik yetersizliklerden ötürü de başarısız olabilir. Sözgelimi, eğer öğrencinin başarısızlığı öğretim elemanının yetersizliğinden ya da ilgisizliğinden kaynaklanıyorsa, öğrenciyi yaz okulu seçeneğine zorlamak yerine, öğretim elemanının eksikliğini gidermeye yönelik önlemler almak daha doğru olur.
4. Yıl içinde uzun zaman dilimine yayılan bir öğretim süreci gerçekleşmektedir. Ancak yaz okulunda toplam ders saati aynı bile olsa, günlük olarak yoğunlaştırılmış ve daha kısa zaman dilimine sıkıştırılmış bir izlence uygulanmaktadır. Yaz okullarından alınan verimle akademik yıl içinde alınan verimi nesnel biçimde karşılaştıran çalışmalar yapılmalıdır. Kanımca, yaz okullarında verilen öğretimin yıl içinde verilen öğretime denkliği kuşkuludur.
5. Yaz okullarında görev alan öğretim elemanlarına oldukça yüksek düzeylerde ücret ödenmesi, öğrencilerde kuşkular uyandırmakta, bazı öğretim elemanlarının yaz okulunun açılmasını sağlayacak sayıya ulaşacak biçimde hesap yaparak öğrenci bıraktıkları savlanmaktadır. Bu tür savlar eğer temelsizse bile, salt bu tür kuşkulara yer vermesi bile bu okulların sorun olduğunu gösterir.
Yukarıda sayılan nedenlerle yaz okullarının kapatılması ve çözüm olarak da;
1. Öğrencilerin başarısızlıklarının nedenlerinin araştırılması ve elde edilecek bulgular doğrultusunda çözümler geliştirilmesi, gerekiyorsa başarısız öğrenciler için yeterli hazırlık zamanı verilerek bütünleme sınavı açılması,
2. Yaz okullarının ücretsiz olarak başarısız olan her öğrenciye açılması ya da eski düzenlemede olduğu gibi yaz sonunda bütünleme sınavı hakkının verilmesi daha doğru olur. Bunun için de yeterli kaynaklar olduğunu düşünüyorum.
Uğur ALTUNAY