Türkiye her gün yeni bir zamla yatıp yeni bir zamla kalkmaya devam ederken, Atatürk'ün emrinde sofracı olarak çalışan Cemal Granda'nın Atatürk'ün Uşağının Gizli Defteri adlı kitapta yer alan satırlar gündem oldu.
Atatürk araştırmacısı gazeteci yazar Yaşar Gürsoy, 1927 yılından Cumhuriyetimizin kurucusu büyük önder Mustafa Kemal Atatürk'ün son nefesine kadar yanında olan Cemal Granda kitabını kaynak göstererek Atatürk'ün ekmek zammına verdiği tepkiyi şu satırlarla anlatmıştı:
Türk halkı yıllarca savaşıp bitkin düşmüştü…
Yeri geldi o halk, bir somun ekmeğe muhtaç düştü. Zira; savaşan Mehmetçiklere gönderilecek yiyecek stoğu neredeyse tükenme noktasına gelmişti. Cephelerde en önemli gıda maddesi olan ekmeği bile bulmak çok güçtü…
Atatürk, savaştan yorgun çıkan halkının bir an önce kalkınmasını isteyen bir liderdi.
Halkının insanca yaşamasını, kimseye muhtaç olmamasını istiyordu. Ona göre yoksulluk kader olmamalıydı…
Bir akşam sofrasında İstanbul valisi Muhittin Üstündağ ve Başbakan İsmet İnönü vardı. Muhittin Bey sohbetin arasında İsmet İnönü’ye, “Paşam, haberiniz olsun. Ekmek fiyatını arttırdık. 5 kuruştan 7 kuruşa çıkardık” dedi.
İsmet İnönü, 2 kuruşluk zam için tepkisiz kaldı. Sofradakiler de sessiz kalınca Atatürk’ün birden kaşları çatıldı ve sesini yükseltti:
- Siz ne yaptınız Vali Bey. Bu fakir milletin zaten yemek için sadece ekmeği var. Ona da mı göz diktiniz? Onu da mı elinden almaya kalktınız? Bula bula fakirin ekmeğini mi buldunuz arttıracak?
Muhittin Beyin yüzü kıpkırmızı oldu. İsmet İnönü de ona keza…
Vali Bey, “Şey efendim...” diye söze girmeye çalışırken Atatürk bir kez daha ses tonunu yükseltti:
- Bizim millet başka milletlere benzemez Vali Bey! Bizim millet ekmekle beslenir. Ekmeği kara somuna katık eder. Fakir köylünün yiyeceği bir baş soğanla, bir somun ekmektir. Ekmekten ne istediniz? Ekmek fiyatını arttıracağınıza elinizden geliyorsa yüz paraya indirin!
Cemal Granda Kimdir?
1910 yılında Salihli`de doğan Cemal Granda, Bursa Sultanisi`nde okuduktan sonra on beş yaşındayken İstanbul`a geldi ve Denizyolları İdaresi`nde çalışmaya başladı. Birçok Avrupa limanlarını gezen Granda, 3 Temmuz 1927 tarihinde Atatürk`ün hizmetine girdi. Bu tarihten ölümüne kadar geceli gündüzlü olmak üzere sofracı ve hizmetkar olarak çalıştı. Çankaya Köşkü`nde ve Dolmabahçe Saray`nda sabahlara dek süren sofra sohbetlerinin canlı tanığı oldu. Atatürk`ün ölümünden sonra bir süre emniyet gözetiminde tutuldu. Yazmak yasak olduğu için gizli olarak not ettiği Atatürk`e ilişkin anılarını Zonguldak`ta toparladı.
