Bu konunun detaylıca cevabını önceki yazılarında ele alarak kamuoyuyla paylaşan Eğitimci Yazar Sedat DEGER’in mevzuat yazısını merak eden okuyucularımız için sizlerle paylaşıyoruz.
Memurlar Ocak Ayında Neden 14 Günlük Maaş Farkı Alır ?
Aslında Ocak aylarında memurların hesaplarına yatan 14 günlük maaş farkı ücretlerini ele almadan önce göreve başlayan öğretmen ve memurların ilk maaşlarında bir maaştan fazla almasının sebebini mevzuata dayalı olarak göstermenin 14 günlük maaş farkı meselesini büyük oranda çözüme kavuşturacaktır.
Ataması yapılan öğretmenler göreve başladıkları ilk ay neredeyse çift maaş alırlar (görev başı yaptıkları güne göre). Aslında bu durum sadece bu dönemde atanan öğretmenler için geçerli olmayıp ilk kez atanıp göreve başlayan tüm öğretmenler ve memurlar için geçerli bir husustur. Yani göreve başlayan (ilk kez atanan) tüm memurlar ilk ay maaşlarını neredeyse iki katına yakın bir şekilde almaktadır. Peki ama neden öğretmenler ve memurlar ilk atandıklarında bir maaş yerine neredeyse iki katı kadar maaş almakta. Bu konuyu yasalara göre açıklık getireceğim.
Zira öğretmenlerin ve memurların maaşları çalışmadan bir ay önce hesaplanır ve hesaplarına yatırılır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun “Aylığın ödeme zamanı ve Esasları” bölümü olan 164. maddesinde "Memurlara aylıkları her ayın başında peşin ödenir. Emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde o aya ait peşin ödenen aylık, geri alınmaz” denilmektedir ki bu hükme göre tüm devlet memurlarında olduğu gibi öğretmenlerde çalışacak olduğu ayın maaşını daha çalışmadan peşin olarak almaktadır. Yani aslında Aralık 2019 maaşını alan bir öğretmen veya memur 15 Kasım-15 Aralık arasında çalıştığı sürenin maaşını değil aksine bir sonraki ay olan Aralık 15 ila Ocak 14 aralığında çalışacağı süresinin maaşını peşin almaktadır.
Maaş Hesabı O Ay’ın 15. Günü İle Diğer Ayın 14. Günleri Arasını Kapsar
Ayrıca 3472 sayılı Devlet Memurları İle Diğer Kamu Görevlilerinin Aylıklarının Ödeme Zamanının Değiştirilmesine Dair 9.9.1987 tarih ve 289 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabulune Dair Kanunun 1. Maddesi’nde “Devlet memurları ile diğer kamu görevlilerine ilişkin kanunlarda yer alan “aybaşı” ibareleri “ayın 15′i” olarak uygulanır” denildiği için ay başı olarak her ayın 15. Günü kabul edilir ve bir aylığa esas olan maaş hesabı da 15. Gün ile diğer ayın 14. Gün arasını kapsar. Bu yüzden, memurlar ve öğretmenlerin maaş hesabı çalıştıktan sonra hesaplanmadığı için;eğer bir öğretmen veya memur 15’inden önce göreve başlarsa fazladan her gün için aylık maaşın gün hesabına göre ücret hesaplanarak 1 aylık maaşın üzerine eklenir.
Örneğin, öğretmen 1 Ekim 2019 tarihinde görev başı yapmış olsun. O yüzden fazladan gün olarak o Ay’ın 1’i ila 14’ü arasındaki günlerin günlük paraları hesaba katılır ve 1 Ay 14 Gün olarak maaşını alır.
1 Ocak’tan İtibaren Uygulanan Ama Aralık Ayındaki Maaşta Alınmamış Olan Zamlı Memur Maaşının Ocak 14’üne Kadar Olan Kısmı Telafi Amaçlı Ekstradan Hesaplanarak Ayrıca Memurların Hesaplarına yatırılır
Yukarıda bahsettiğim kanun ve mevzuattan dolayı 15 Aralık’ta 15 Aralık- 14 Ocak tarihleri arasını kapsayacak şekilde maaşlarını mevcut bulunduğu aya göre bir önceki seneye göre peşinen alan öğretmen ve memurlar 1-14 Ocak kısmı için 1 Ocak tarihinden itibaren uygulanmaya başlayan zamlı halini de almamış olurlar. Dolayısıyla bu 14 günlük zamsız olan maaş farkının telafisi amacıyla ekstradan bir maaş hesabı yapılarak ayın 15’indeki maaşlarının yanı sıra 14 günlük maaş farkı ücreti alırlar.
Kısacası öğretmen ve memurlar kanun ve mevzuata göre devlet memurunun maaşını çalışacağı aydan önce peşinen almasından ötürü ve Aralık 15’inde 1-14 Ocak arasındaki yeni yılın zammı olmadan maaşlarını aldıkları için bu 14 günlük maaş farkı ayrıca hesaplanarak Ocak 15’inde aldıkları maaşlarının yanı sıra ekstradan hesaplarına yatırılır.
Sedat DEGER
Eğitimci Yazar
