Ebeveyn olmak, bir çocuğu yetiştirmeye çalışmak dünyanın en zor işlerinden biri olabilir. Hele ki başarılı bir çocuk yetiştirmeye çalışmak her şeyden daha zor olabilir.

Bilim insanları tarafından gerçekleştirilen farklı çalışmalar, başarılı çocuklar yetiştirmiş ebeveynlerin uyguladıkları şeyleri gösteriyor. Evet, bir çocuğun başarılı olmasında ebeveynlerin rolü, sanılandan çok daha fazla.

 

Ekran sürelerini kısaltmak

Çocukların saatlerce bir ekranın önünde oturmasına izin vermek çocuğun gelişimini ve sağlığını iyi yönde etkilemiyor. Ancak dijital eğlencenin artışı ve çocukların sosyal medya ağları üzerinden ilişki kurmaya başlamaları, ebeveynlerin bu alandaki denetimlerini zorlaştırıyor.

Ancak Amerikan Pediatri Akademisi’nin (AAP) yaptığı araştırma, belirlenen ekran sürelerini aşan çocukların beyinlerinin daha az işlevsel çalıştığını gösteriyor.

AAP’ta araştırmacılar, 3 ile 5 yaşındaki 47 okul öncesi öğrencisinin dil ve okur yazarlık becerilerini test etti ve bu çocukların beyinlerini görüntüledi. Daha uzun süre ekranlarla ilgilenen çocukların, daha az seviyede ilgilenen çocuklara göre beyinlerindeki beyaz cevher izlerinin mikroyapısal bütünlüğü daha düşük olduğu belirlendi.

 

Ebeveynlerin ılımlı davranması

Bu davranış şekli özellikle anneler için geçerlidir. New York’taki Buffalo Üniversitesi’den araştırmacıların, 140’tan fazla genç üzerinde yaptıkları çalışma, anneleri daha ılımlı olan gençlerin, küfür etme olasılıklarının daha az olduğunu belirledi.

Çalışmaya katılan sekizinci sınıf ve liseden gençler, ebeveynleri arasındaki çatışmaya maruz kalma, anneleriyle ilişkilerinin nasıl olduğu ve yaşadıkları herhangi bir şiddete maruz kalma ile ilgili bir anket doldurdular.

Çalışmanın baş araştırmacısı olan Jennifer Livingston yaptığı açıklamada, “Çocuklar, ebeveynleri ile ilişkilerinin niteliğine bağlı olarak kendileri ve diğerleri hakkında içsel çalışma modelleri oluşturur. Eğer birincil bakıcı, küfürlü ve tutarsız ise çocuklar kendilerini sevilmez, diğer çocukları da düşmanca ve güvenilmez olarak görmeyi öğrenirler. Ancak kabul ve sıcaklıkla karakterize edilen olumlu ebeveynlik davranışları, çocukların kendilerine ait olumlu içsel çalışma modellerini, sevimli ve saygı duymaya değer olarak şekillendirmelerine yardımcı olur” dedi.

 

Çocukların yeterince uyumasını sağlamak

Brown Üniversitesi’nden araştırmacıların 6 il 17 yaş arasındaki 49.050 çocuğun ebeveyni ile beraber yaptıkları anket çalışması çocukların ortalama uyku saatlerini ortaya çıkarıyor. AAP, 6 ile 12 yaş arasındaki çocukların günde en az 9 saat, 13 ile 17 yaş arasındaki çocukların ise günde en az 8 saat uyuması gerektiğini söylüyor.

Gece uykusunu yeteri kadar alamamak ebeveynler için büyük bir sorun olmamakla beraber çocuklar için ciddi bir sorundur. Yeterince uyuyamayan çocuklar yeni şeyler öğrenme konusunda isteksiz olurlar. Yeterince uyuyamayan çocuklar aynı zamanda okulu olumlu olarak değerlendirmezler, başladıkları işi bitirmekte zorlanırlar ve zorluklarla karşılaştıklarında sakinliklerini korumayı başaramazlar.

 

Çocuklarla oynamak

Oksitosin, zihinsel sağlık açısında önemli bir hormondur. Bu hormon sosyal etkileşim, bağlanma ve başkalarıyla ilişki kurmaya yardım eder. Ebeveynler çocuklarıyla etkileşime girerek çocukların oksitosin üretimini etkilerler.

Max Plack İnsan Beyni ve Bilişsel Yetenek Enstitüsü’nden araştırmacıların gerçekleştirdiği çalışmada araştırmacılar, beş aylık bebekleri olan anneler ve bebeklerinin oyun saatleri üzerine bir araştırma gerçekleştirdiler. Araştırmacılar, ilk ziyaretlerinden 1 yıl sonra tekrar bir ziyaret gerçekleştirerek çocuklardan tükürük örnekleri aldılar.

Araştırmacılar, tükürük örneklerini incelediklerinde, anneleri oyun aktivitesinde zaman geçiren çocukların DNA’larında epigenetik değişiklikler tespit ettiler. Çocukların DNA’larında temel olarak oksitosin reseptörü gen artışı gözlenmişti.

Mustafa Cihan Yılmaz - webtekno