Hemen hemen her okulun Atatürk büstünde yer alan, çocukluğumuzdan bu yana sıkça duyduğumuz “Türk; öğün, çalış, güven” sözündeki “öğün” kelimesi çoğu zaman yanlış yorumlanıyor ve anlaşılıyor. Önderimiz Mustafa Kemal’in bu sözle anlatmak istediği ise aslında çok farklı.
Atatürk, sözünün başındaki “Türk” kelimesiyle, Türkiye Cumhuriyeti halkına sesleniyor. Her vatandaşa bir bir ne yapması gerektiğini hatırlatan o kelimeleri sıralıyor. En çok yanılgının yaşandığı söylem ise “öğün” kelimesi. Akıllarda sürekli “övün” olarak kalması yüzünden, insanların “övünme” eylemine yönelik bir istek olduğunu düşünmeleri çok doğal. Nitekim “öğün” kelimesinin anlamı bambaşka.
Öz Türkçe bir kelime olan “öğün” aslında “öğ” kelimesinden türetiliyor. Bu kelime ise “akıl - us” anlamına geliyor. Kelimeye Atatürk’ün getirdiği ve o dönemlerdeki kullanımıyla dile getirdiği “-ün” eki ise “akıllan, aklını kullan” anlamı kazandırıyor.
Yani “Türk; öğün, çalış, güven” sözündeki “öğün” kelmesinin anlamı, “övün” kelimesiyle aynı değil. Ayrıca bu anlamla birlikte cümlenin anlamı da çok farklı bir şekle geliyor:
“Türk; aklını kullan, çalış, güven”
Mustafa Kemal Atatürk